مواد انعقاد (Coagulants) و لخته‌سازها (Flocculants) از مواد شیمیایی کلیدی در فرایند تصفیه فاضلاب هستند و نقش مهمی در حذف ذرات معلق، مواد آلی، و آلاینده‌های مختلف دارند. کاربرد اصلی آن‌ها بهبود فرآیند جداسازی ذرات جامد از فاز مایع و افزایش کیفیت آب تصفیه‌شده است. در ادامه به توضیح کاربردهای هر یک پرداخته می‌شود:
1. مواد انعقاد (Coagulants):
این مواد برای خنثی‌سازی بار الکتریکی ذرات معلق (کلوئیدها) استفاده می‌شوند که به دلیل بارهای هم‌نام خود، تمایل به دفع یکدیگر دارند و در آب به حالت پراکنده باقی می‌مانند.
کاربردها:
- حذف ذرات معلق ریز: کاهش کدورت آب با جمع‌آوری ذرات کوچک به ذرات بزرگ‌تر.
- کاهش بار آلی: حذف بخشی از مواد آلی محلول و غیرمحلول.
- افزایش کارایی ته‌نشینی: آماده‌سازی برای لخته‌سازی و ته‌نشینی در حوضچه‌های ته‌نشینی.
مواد معمول:
- مواد شیمیایی معدنی: مانند سولفات آلومینیوم (آلوم)، کلرید آهن، و پلی‌آلومینیوم کلرید (PAC).
- مواد شیمیایی آلی: مانند پلی‌اکریل‌آمیدهای کاتیونی.
2. مواد لخته‌ساز (Flocculants):
این مواد پس از انعقاد به کار می‌روند تا ذرات ریز به یکدیگر بچسبند و لخته‌های بزرگ‌تر و سنگین‌تری را تشکیل دهند که به راحتی ته‌نشین یا شناور می‌شوند.
کاربردها:
- تشکیل لخته‌های بزرگ‌تر: ترکیب ذرات خنثی‌شده برای ته‌نشینی یا جداسازی.
- افزایش سرعت ته‌نشینی: کاهش زمان لازم برای تصفیه.
- بهبود فرایند شناورسازی: به ویژه در سیستم‌های DAF (شناورسازی با هوای محلول).
مواد معمول:
- مواد شیمیایی آلی: مانند پلی‌اکریل‌آمیدهای آنیونی و غیر یونی.
- طبیعی: مانند گوارگام و نشاسته‌های اصلاح‌شده.
کاربردهای عملی در صنعت فاضلاب:
- تصفیه اولیه (Primary Treatment):
- برای ته‌نشینی مواد معلق و کلوئیدی.
- کاهش بار آلودگی ورودی به مراحل بعدی.
- تصفیه ثانویه (Secondary Treatment):
- بهبود کیفیت آب پساب خروجی از حوضچه‌های ته‌نشینی.
- حذف ذرات باقی‌مانده.
- تصفیه پیشرفته (Tertiary Treatment):
- برای حذف کدورت و ذرات بسیار ریز.
- کاهش بار فسفر و مواد مغذی.
- کنترل بو و رنگ:
- کاهش مواد آلی که منشأ بو یا رنگ در فاضلاب هستند.
مزایای استفاده:
- افزایش راندمان تصفیه.
- کاهش مصرف انرژی در واحدهای ته‌نشینی یا شناورسازی.
- کاهش هزینه‌های نهایی تصفیه.
