اندازه گیر PH سیال – PH Analyzer – آشنایی با نحوه عملکرد، سازندگان و کالیبراسیون آن

اندازه گیر PH سیال – PH Analyzer – آشنایی با نحوه عملکرد، سازندگان و کالیبراسیون آن
سنسور pH و ترانسمیتر های آن در بسیاری از صنایع مانند صنایع شیمیایی، صنایع غذایی و دارویی، آب و فاضلاب، نیروگاه ها، نفت و گاز مورد استفاده قرار می گیرد که البته انتخاب نوع سنسور pH به کاربرد آن بستگی دارد. سنسور های pH در دو نوع شیشه ای ( سیستم مرجع ) و ISFET (میدان یونی) ساخته می شوند که می توان با توجه به نیاز و شرایط فرایند نوع سنسور را انتخاب کرد. جهت اندازه گیری pH با کیفیت بالا در صنایع مختلف نیاز به سنسورهای pH که دارای عمر طولانی ، دقت بالا و کمترین نگهداری باشد لازم و ضروری است.

معمولا از سنسور های pH میدان یونی (ISFET) در مواردی که شکسته شدن سنسور غیر قابل قبول است و یا سیال حاوی مقدار زیادی از حلال های آلی است استفاده می شود و نیز از سنسور های pH لعاب داده شده زمانی که پایداری درازمدت و کمترین نگهداری مورد نیاز باشد.

pH sensors and transmitters | سنسور و ترانسمیتر pHPH از لغت فرانسوی Hydrogene گرفته شده است و اصطلاح ph نیز مخفف دو کلمه Hydrogene و power بوده که بیانگر قدرت یونی هیدروژن در آب است. به عبارت دیگر، نسبت مولکول های یونیزه شده به غیر یونیزه شده در محیط های آبی را PH می نامند.

در واقع به درصد اسیدیته و قلیایی بودن آب PH می گوییم .درجه اسیدیته یا قلیایی بودن آب بین عدد صفر و ۱۴ متغیر بوده و عدد ۷ که حد وسط آن است به معنی نقطه مرزی یا خنثی می باشد که بدین معنی خواهد بود که آب نه اسیدی است نه قلیایی و حالتی خنثی دارد. اگر هر چه از طرف عدد خنثی یعنی ۷ به طرف صفر حرکت کنیم آب به سمت اسیدی کشیده شده و به معنی کاهش PH است و هر چه از عدد خنثی یعنی ۷ به سمت ۱۴ حرکت کنیم آب به سمت قلیایی و افزایش PH حرکت می کند.

با اینکه ممکن است یون ‌های مختلفی در محلول شکل بگیرند، ولی آن‌ هایی که تعیین می‌ کنند محلول اسیدی یا قلیائی است، به ترتیب یون هیدروژن (H+) و یون هیدروکسیل (OH-) هستند. زمانی که تعداد یون ‌های هیدروژن از تعداد یون ‌های هیدروکسیل در محلول بیشتر باشد، محلول اسیدی است. وقتی‌که تعداد این دو یون برابر باشد، محلول خنثی است. زمانی که تعداد یون ‌های هیدروژن از تعداد یون ‌های هیدروکسیل در محلول کمتر باشد، محلول قلیایی (بازی) است.

اندازه‌گیری pH با الکترودهای شیشه‌ای و الکترودهای لعاب‌کاری شده

از سنسور های pH جهت تعیین مقدار pH به‌عنوان یک واحد اندازه‌گیری برای بیان میزان اسیدیته یا قلیایی بودن یک محلول مایع استفاده می‌شود. در یک سنسور pH از نوع شیشه ای عنصر حساس  به pH یک لامپ شیشه ای می باشد که در انتهای سر سنسور قرار گرفته است و جنس آن بسیار خاص می باشد. این لامپ شیشه ای یک پتانسیل الکتروشیمیایی را متاثر از مقدار pH موجود در محلول تولید می کند. نحوه ایجاد این  پتانسیل به این صورت می باشد که یون‌های +H کوچک موجود در محلول  از طریق لایه بیرونی غشای لامپ شیشه ای نفوذ می کنند در حالی‌که یون‌های با بار منفی در محلول باقی می‌مانند. در قسمت پروب سنسور ph یک سیستم مرجع Ag / AgCl به عنوان الکترود مرجع قرار دارد.
pH sensors and transmitters | سنسور و ترانسمیتر pH

 مقدار pH از اختلاف‌پتانسیلی بین سیستم مرجع و سیستم اندازه‌گیری با استفاده از معادله  ای به نام نرنست (Nernst equation) محاسبه می‌شود.
سنسورهای pH و ترانسمیترهای pH ، عملکرد مناسبی در اندازه‌گیری خطی در یک محدوده pH بسیار گسترده‌ دارند. اصل اندازه‌گیری الکترودهای pH لعاب‌کاری شده مطابق با سنسورهای pH شیشه است، اما عنصر حساس به pH لعاب‌کاری شده است.

اندازه‌گیری pH با الکترودهای ISFET

در این نوع سنسور ها مقدار pH محلول توسط ترانزیستور اثر میدان یونی (ISFET) اندازه گیری می شود. این یک ترانزیستور ساده با (Source) و درین (Drain) است که با یک نیمه های از (base) جدا شده است.
pH sensors and transmitters | سنسور و ترانسمیتر pH
یون‌های هیدروژن موجود در محلول می‌تواند در یک طرف این نیمه هادی جمع شوند در نتیجه در طرف دیگر نیمه هادی شارژ منفی متناسب با میزان بار مثبت جمع می‌شود که باعث رسانا شدن کانال نیمه های می گردد. .هرچه تعداد یون‌های +H جمع شده در پایه بیس بیشتر باشد ، جریان بیشتری می‌تواند بین پایه سورس و درین جریان داشته باشد.

برخلاف الکترود شیشه ای ، جریان یونی بین سیال و سنسور در اینجا وجود ندارد. بخش شیمایی و اندازه گیری الکتریکی کاملاً جدا از هم نگه داشته می شوند. در نتیجه ، سنسور تغییر نمی کند و نیاز به کالیبراسیون مجدد به هیچ وجه به اندازه الکترودهای شیشه ای نیست. از آنجا که هیچ سیستم مرجعی وجود ندارد ، ISFET ها همچنین برای اندازه گیری pH در محیط هایی با نسبت کمی از آب مناسب هستند.

Digital pH ISFET sensor Memosens CPS77D for hygienic applications ...

کاربردهای سنسور pH

با توجه به اینکه مقدار pH میتواند بر سرعت واکنش‌های شیمیایی و چگونگی آنها تاثیر بگذارد، اندازه گیری آنلاین و لحظه‌ای آن در صنایع مختلف اهمیت دارد از جمله:

  • تصفیه آب
  • تصفیه فاضلاب
  • داروسازی
  • صنایع غذایی
  • جلوگیری از خوردگی

سازندگان سنسور pH

  • پرومیننت آلمان prominent
  • یوکوگاوا Yokogawa
  • متلر تولدو Mettler Toledo
  • بلو لب Bluelab
  • اندرس هازر آلمان E+H
  • سنسورکس امریکا Sensorex
  • آکواسول Aquasol
  • نپتون Nepton

کالیبراسیون سنسور pH

  • هنگاه راه اندازی سنسور pH لازم است آن را کالیبره کنیم
  • برای این کار از محلول بافر با pH مشخص استفاده میکنیم
  • لازم است بافری نزدیک به pH آب مورد آزمایش انتخاب کنیم
  • ابتدا سیستم را روشن میکنیم
  • الکترود را با آب مقطر می شوییم
  • با یک دستمال بدون پرز به نرمی خشک میکنیم
  • یا با تکان دادن آرام سعی در خشک شدنش میکنیم
  • پراب را در بافر فرو میبریم
  • حدود یک دقیقه صبر میکنیم تا عدد تقریبا ثابت شود
  • حالا عدد pH را روی pH بافر تنظیم میکنیم
  • این کار بهتر است با دو بافر انجام شود تا دقت بالا برود

 

نکاتی که در هنگام انتخاب سنسور ph باید در نظر بگیرید.

دقت سنسور: سنسور می تواند با چه دقتی PH موجود را اندازه گیری کند و چه اطلاعات دیگری را در اختیار شما قرار می دهد.

نوع کار دستگاه، کاربرد و نحوه نصب: پرتابل و ثابت بودن دستگاه و نحوه کار آن بسیار مهم است.

طول کابل سنسور: این مورد بسیار مهم است زیرا در مواردی که طول کابل سنسور زیاد باشد برای حفظ کیفیت سنسور نیاز به پری آمپلی فایر یا تقویت کننده خواهید داشت.

داشتن کنترلر و نمایشگر اسید در مدل های قابل نصب

رزولوشن دستگاه اندازه گیری

قابلیت کالیبره کردن

نحوه اتصال به کامپیوتر

 نوع ممبران داخلی

ویژگی‌های سنسور و ترانسمیتر pH

سنسورهای pH و ترنسمیترهای Endress & Hauser کلیه تجهیزات موردنیاز از تجهیزات پایه تا ترنسمیترهای چندکاناله و سنسورهای مناسب برای اندازه‌گیری چند پارامتر ارائه می‌دهد.

• کمپانی Endress & Hauser بافرهای pH، محلول و استانداردهای pH را برای کالیبراسیون pH برای رسیدن به حداکثر دقت ارائه می‌دهد. آن‌ها در آزمایشگاه کالیبراسیون دائمی که با موفقیت گواهینامه DAkkS را کسب کرده، تولید می‌شوند.

• انواع مختلف الکترودها شامل انواع ممبران ها و سیستم‌های مرجع را پوشش می‌دهد از PTFE دفع‌کننده آلودگی تا دیافراگم‌های سرامیکی بسیار حساس با روزنه‌باز مقاوم در برابر انسداد.

کمپانی Endress & Hauser تجهیزات نصب pH برای همه کاربردها ارائه می‌دهد ازجمله: تجهیزات نصب ثابت، غوطه‌وری، مناسب برای لوله و تجهیزات نصب پیشرفته

• سیستم های خودکار برای کالیبراسیون، تنظیم و تمیز کردن عملکرد بهینه از سنسورهای pH و فرستنده‌ها را در فرایندهای شیمیایی، تولید داروها و یا کاربردهای بهداشتی اطمینان می‌دهند.

نمونه مشخصات فنی

مشخصات فنی سنسور PH
Glass electrode Measuring Principle
Standard applications in process and the environment. Long-term monitoring, processes with little change Application
Very robust, heavy-duty version / high pressure, integrated potential matching, flat membrane available Characteristic
PH 0-14 Measurement range
Gel compact electrode with PTFE ring-diaPHragm Measuring principle
all shaft lengths with temperature sensor
advanced gel technology
With dirt-repellent PTFE diaPHragm
Design
Glass / PTFE Material
Diameter: 12 mm (0.46 inch) shaft length: 120, 225, 360 and 425 mm
(4.68, 8.77, 14.04 and 16,57 inch)
Dimension
(max. 135°C 274°F) Process temperature
(max. 16 bar 230 psi) Process pressure
optional with integrated Pt100 or Pt1000 Temperature sensor
Simple operational equipment, no certification necessary Ex certification
TOP68 connection head Connection
IP 68 Ingres protection
(Biocompatibility validated acc. to ISO 10993-5 USP (current version
TÜV certificate for pressure resistance 16 bar, min. triple overpressure safety
Additional Certifications
سنسور ph به همراه ترنسمیتر ph
سنسور ph به همراه ترنسمیتر ph
سنسور ph به همراه ترنسمیتر ph
سنسور ph به همراه ترنسمیتر ph
سنسور ph به همراه ترنسمیتر ph
error: Content is protected !!