خاک به عنوان بستری واسط و رابط آب به هوا نقش بسیار مهمی را در انتقال آلودگی ایفا می کند. با توجه به آلودگی مستمر آب و هوا به آلاینده ها، بخصوص آلاینده های نفتی، روش های پاکساری به شرح زیر می باشد:
– روش های فیزیکی
– روش های شیمیایی
– روش های بیولوژیکی
– روش های حرارتی
– روش های تثبیت و پایداری آلاینده ها
هر یک از روش های پاکساری خاک فوق به دو صورت اجرا در محل (In-Situ) و خارج از محل (Ex-Situ) قابل اجرا می باشد. انتخاب هر یک از این روش ها به عوامل متعددی چون نوع آلودگی، سن آلودگی، پراکندگی آلودگی، عرض و عمق خاك و … بستگي دارد. برخي از روش هايي كه در پاكسازي خاك آلوده كاربرد رايج تري داشته و به شرح زير مي باشد:
- زيست پالايي ،Bioremediation
اصلاح بيولوژيكي يك تكنولوژي تصفيه است كه از فعاليت بيولوژيكي موجودات زنده براي كاهش غلظت يا سم‌زدايي از آلاينده‌ها استفاده مي‌كند. عموماً در اين فرآيند ميكروارگانيزم ها عمل تجزيه يا تغيير شكل تركيبات شيميايي در محيط را انجام مي‌دهند. اين نوع اصلاح زيستي به روش هاي متعددي انجام مي گيرد كه از آن جمله مي توان به استفاده از كرم هاي خاكي، كشت گياه و كمپوستينگ اشاره كرد. هزينه اين روش از ساير روشها كمتر اما مدت زمان اجرای پاکسازی طولانی تر مي باشد.
- خاكشويي ،soil washing،soil flushing
اين روش در دسته روش هاي فيزيكي قرار مي گيرد. اساس عملكرد اين روش تزريق حلال هاي شيميايي (Surfactant) به داخل شبكه خاك و خروج آلاينده از فاز خاكي به فاز آبي مي باشد. در روش اجرا در محل، در دو طرف پلوم آلودگی 2 گمانه حفر گردیده که از یکی از آنها ماده شوینده وارد و از دیگری پساب آلوده خارج می گردد. قابل ذكر است كه پساب خروجي در مرحله بعد در سطح زمین مورد تصفيه قرار خواهد گرفت.
- معرف فنتون ،Fenton Reagent
اساس عملكرد روش فنتون استفاده از پراكسيد هيدروژن (H2O2) و نمك هاي آهن II و III ظرفيتي مي باشد. اين روش از روش هاي شيميايي محسوب شده و بازدهي بالاتري نسبت به ساير روش ها به خصوص برای حذف هیدروکربنهای چند حلقه ای سنگین (PAH) را دارد. در این روش، نمکهای آهن عملا نقش کاتالیزور را برای تولید یون هیدروکسیل (OH-) ایفا می کنند. یونهای هیدروکسیل با حمله به آلاینده های سنگین آنها را تجزیه کرده و بی خطر می نمایند.
- جاذب های نفتی ،Oil Absorbants
بومها (boom) و جاذبهای نفتی صفحاتی هستند که به صورت فیزیکی نفت را جذب می نمایند. این صفحات یا پدها (Pad) روغن/نفت دوست (Oleophilic) بوده و آبگریز (Hydrophobe) می باشند. لذا در مواقعی که حوادث ریزش و پاشش نفت اتفاق می افتد، مانند واژگون یا غرق شدن نفتکش ها (Oil Tankers) یا تانکرهای حمل سوخت (Oil Tanker Trucks) می توان در خشکی و دریا از این صفحات جاذب استفاده نمود. این صفحات و بوم ها حتی اگر در داخل دریا یا مخزن آب انداخته شوند، صرفاً تا 17 برابر وزن خود نفت را جذب کرده و روی آب می ایستند و آب را جذب نمی نمایند. پس از انجام عملیات پاکسازی خاک و آب، می توان این صفحات را جمع آوری نموده و نفت آنرا را در جای مناسب تخلیه نمود. این صفحات به دفعات قابل استفاده می باشند.
- صفحات و بوم های جاذب نفتی و روغنی
پدها یا صفحات جاذب روغنی مشابه دستمال کاغذی عمل می نمایند، با این تفاوت که با توجه به خاصیت آبگریز بودنشان (hydro phobic) ، آب را جذب نمیکنند و بجای آن روغن و نفت ریخته شده یا باقیمانده روی خاک ، آسفالت و یا حتی آب را با توجه به خاصیت نفت دوستی شان (oleophilic) جذب می نمایند . کاربرد اصلی این صفحات جاذب ، جمع آوری سریع و اضطراری آلودگی از روی زمین است ، قبل از آنکه آلودگی پخش شود یا به خاک نفوذ نماید. پدهای جاذب نفت در ضخامت ها و اندازه های متنوع تولید میشوند.
پدهای جاذب مواد نفتی ممکن است از نانو جاذب های سنتز شده یا مواد سینتتیک مصنوعی دیگر و یا پر مرغابی و پر اردک ساخته شوند.
در کنار پدهای جاذب ، رول جاذب مواد نفتی و رول های جاذب مواد شیمیایی نیز جهت کاربردهای جمع آوری مواد شیمیایی و آلودگی هایی با دامنه بیشتر قابل تأمین می باشد.
الف) شیت های سفید جاذب روغنی (بصورت ورقه ای و رول)
| PRICE/BALE | UNIT /CASE | SIZE | PRICE/ LG | LG/BALE | ABSORBENCY /BALE | TYPE | FORMAT | ITEM |
| $$$ | 100 | 40.64×45.72CM | $$$ | 5.67KG | 79.49 LITERS | MEDIUM | PADS | WOLMP |
| $$$ | 100 | 40.64×45.72CM | $$$ | 6.8KG | 94.63 LITERS | HEAVY | PADS | WOLHP |
| $$$ | 1 | 40.64×45.72CM | $$$ | 5.67KG | 79.49 LITERS | MEDIUM | SINGLE ROLL | WOLMR |
| $$$ | 1 | 40.64×45.72CM | $$$ | 6.8KG | 94.63 LITERS | HEAVY | SINGLE ROLL | WOLHR |
* ورقه های فوقانی و تحتانی با دوام و مقاوم به سایش ، هسته چند ورقه ای با مرکز پلی پروپیلن را پوشش می دهند.
* قدرت ضد آب بالا : این محصول برای سیالات روغنی که حاوی مایعات با چسبندگی کم ،مثل سوخت دیزل هستند بسیار مناسب است.
* سطح گود حرارت دیده باعث مقاومت بالای لایه می شود.
* سوراخ شده جهت استفاده راحت تر .
* بدون پرز.
ب) پد های زرد رنگ جاذب آب و مواد شیمیایی (به صورت ورقه ای و رول)
| PRICE/BALE | UNIT /CASE | SIZE | PRICE/ LG | LG/BALE | ABSORBENCY /BALE | TYPE | FORMAT | ITEM |
| $$$ | 100 | 40.64×45.72CM | $$$ | 5.67KG | 87.06 LITERS | MEDIUM | PADS | YCLAHP |
| $$$ | 100 | 40.64×45.72CM | $$$ | 6.8KG | 102 LITERS | HEAVY | PADS | YCLAHP |
| $$$ | 1 | 40.64×45.72CM | $$$ | 5.67KG | 87.06 LITERS | MEDIUM | SINGLE ROLL | YCLAHP |
| $$$ | 1 | 40.64×45.72CM | $$$ | 6.8KG | 102 LITERS | HEAVY | SINGLE ROLL | YCLAHP |
* ورقه های فوقانی و تحتانی با دوام و مقاوم به سایش ، هسته چند ورقه ای با مرکز پلی پروپیلن را پوشش می دهند.
* جذب کننده آب ، بیشتر مایعات رایج صنعتی مثل روغن ها ، حلال ها ، سرد کننده ها و امثال این ها را جذب می کند.
* سطح گود حرارت دیده ، سبب مقاومت بالای لایه می شود.
* سوراخ شده جهت استفاده راحت تر .
* بدون پرز.
ج) صفحات جاذب خاکستری رنگ (به صورت ورقه ای و رول)
| PRICE/BALE | UNIT /CASE | SIZE | PRICE/ LG | LG/BALE | ABSORBٍٍENCY /BALE | TYPE | FORMAT | ITEM |
| $$$ | 100 | 40.64×45.72CM | $$$ | 5.67KG | 87.06 LITERS | MEDIUM | PADS | GLAMP |
| $$$ | 100 | 40.64×45.72CM | $$$ | 6.8KG | 102 LITERS | HEAVY | PADS | GLAHP |
| $$$ | 1 | 40.64×45.72CM | $$$ | 5.67KG | 87.06 LITERS | MEDIUM | SINGLE ROLL | GLAMR |
| $$$ | 1 | 40.64×45.72CM | $$$ | 6.8KG | 102 LITERS | HEAVY | SINGLE ROLL | GLAHR |
* ورقه های فوقانی و تحتانی با دوام و مقاوم به سایش ، هسته چند ورقه ای با مرکز پلی پروپیلن را پوشش می دهند.
* این محصول قابلیت جذب مایعات آبی و سیالات نفتی را به هر دو شکل دارد.
* سطح گود حرارت دیده باعث مقاومت بالای لایه می شود.
* سوراخ شده جهت استفاده راحت تر .
* بدون پرز.
از بوم های جاذب و پدهای جاذب میتوان در جمع آوری روغن، نفت یا هیدروکربن از روی مخازن تصفیه فاضلاب، مخازن جمع آوری آب و روغن، مخازن متعادلساز و … در پتروشیمی ها، پالایشگاه ها، و نیروگاه ها استفاده نمود.