ایزومریزاسیون آلکانها از اهمیت قابل توجهی در پالایشگاههای نفتی برخوردار است.تبدیل یک آلکان نرمال راست زنجیر به یک آلکان شاخه دار ایزومر شده
منجر به بهود چشمگیر خواص هیدروکربنها میگردد. تکنولوژی ایزومریزاسیون از طریق عمل هیدروکراکینگ مواد هیدروکربنی سنگین و همچنین شاخه دار کردن آنها بستر مناسبی را برای انجام انواع مختلف واکنشها ایجاد میکند. در صنعت جهت انجام فرآیندهای زیر از ایزومریزاسیون ترکیبات راست زنجیر استفاده میشود:
- افزایش عدد اکتان
- دستیابی به عملکرد بهتر سوخت دیزل
- بهبود خواص زیست محیطی و کاهش انتشار آلایندههای ناشی از سوخت
- تولید روغنهای پایه با اندیس گرانروی بالا طی فرآیند ایزومریزاسیون هیدروژنی اسلاک وکس
مهمترین بخش در فرآیند ایزومریزاسیون کاتالیستهای مورد استفاده در این فرآیند است. کاتالیستهای فرآیند ایزومریزاسیون دارای دو عاملی هستند که توسط بخشهای اسیدی و بخشهای فلزی مشخص میشوند. بخشهای اسیدی عامل کراکینگ / ایزومریزاسیون و بخشهای فلزی عامل هیدروژن دهی / هیدروژن گیری هستند. متداولترین کاتالیستهای مورد استفاده در فرآیند ایزومریزاسیون عبارتند از:
- کلرید آلومینا: کلرید آلی ته نشین شده در سایت فلز فعال یا کلرید حساس به رطوبت
- زئولیت اسیدی با فلز آزاد: کاتالیزور پلاتین بدون نیاز به فعال سازی با کلرید هیدروژن
حلالهای کلراید به عنوان یک عامل فعال کننده کاتالیست فرآیند ایزومریزاسیون به منظور تأمین یون کلر مورد استفاده قرار میگیرند. برای سالهای زیادی از کربن تترا کلرید بدین منظور استفاده میشده است. از سال 1990 با توجه به افزایش ملاحظات زیست محیطی استفاده از کربن تتراکلرید با توجه به تأثیرات این ماده بر اوزون کاهش یافت و از تترا کلرواتیلن به منظور جایگزین این ماده استفاده شد. هرچند میزان یون کلر تترا کلرواتیلن از کربن تتراکلرید حدود دو پوند به ازای هر گالن کمتر است اما با توجه به بیشتر بودن یون کلر آن در مقایسه با دیگر ترکیبات کلر دار از قبیل تری کلرواتیلن و همچنین 1-1-1-تری کلرواتان این ماده به عنوان یک جایگزین مناسب کربن تتراکلرید شناخته شده است.
تترا کلرواتیلن اولین بار توسط فارادی با تجزیه حرارتی هگزاکلرو اتان در سال 1821سنتز شد و تولید این محصول در مقیاس تجاری از سال 1985 آغاز شد. تتراکلرواتیلن یک هیدروکربن کلر فرار و غیر قابل اشتعال است. ویژگیهایی چون پایداری و غیر آتشزا بودن این ترکیب، آن را به یک حلال مهم تبدیل کرده است. یکی از مهمترین و شناخته شده ترین شرکتهای تولید کننده تتراکلرواتیلن شرکت Solvay است. شرکت Solvay تولید کننده دو گرید Perstabil و Catalyst Grade است که از گرید Perstabil تتراکلرواتیلن به دلیل حل کردن ترکیبات روغنی بدون تأثیر بر پارچه و الیاف، در خشکشوییها استفاده میشود. همچنین نوع کاتالیستی این ماده (کاتالیست گرید) تتراکلرواتیلن یک عامل کلرایدینگ معروف است که مقدار زیادی یون کلرید به عنوان تسریع کننده فعالیت کاتالیزور ایجاد میکند و در عملیات ایزومریزاسیون پالایشگاهی استفاده میشود. در میان گریدهای مختلف تولیدی تترا کلرواتیلن تنها یک گرید از این ماده به عنوان تتراکلرواتیلن در فرآیند پالایشگاهی به عنوان فعال کننده کاتالیست مورد تأیید قوانین سختگیرانه شرکتهایی چون UOP است. تترا کلرواتیلن کاتالیست گرید تولیدی توسط شرکت Solvay دارای مزایای زیر نسبت به دیگر شرکتهای تولید کننده است، این مزایا عبارتند از:
- مقدار ترکیبات نیتروژن دار موجود در محصولات ایزومریزاسیون را تا حداقل مقدار ممکن کاهش میدهد.
- خلوص بالای تترا کلرواتیلن تولیدی توسط شرکت Solvay و وجود حدود 10ppm عامل پایدار کننده منجر به کاهش مقدار اکسیژن تا کمتر از 0.5ppm میگردد.
- خلوص بالاتر محصولات تولیدی واحد ایزومریزاسیون که در آنها از تترا کلرواتیلن تولیدی توسط شرکت Solvay استفاده شدهاست.
- سازگاری بالاتر با ملاحظات زیست محیطی (تترا کلرواتیلن تولیدی توسط شرکت Solvay توسط سازمان EPA به عنوان عامل تأثیر گذار بر اوزون شناخته نمیشود)